Na het installeren van de helicoil in de cilinderkop lekte er nog steeds koelvloeistof. Om het lek goed te kunnen vinden heb ik eerst alles droog gemaakt. Daarna heb ik de auto opnieuw gestart en ben ik onder de neus gekropen om te kijken waar het lek vandaan kwam.

Ik zag direct dat er onderaan de waterpomp een klein gaatje zit waar koelvloeistof uit lekte. Helaas want de waterpomp heb ik laten reviseren. Het binnenwerk van een waterpomp voor een standaardmotor is overgezet op het huis van een waterpomp voor de tii. Blijkbaar is er toch iets niet goed gegaan.

Op zoek naar een nieuwe waterpomp dus. BMW onderdeelnummer is
11511255171 en de prijzen lopen nogal uiteen:

• Bij BMW kost de waterpomp €291
• Bij Walloth & Nesch kost hij €169,90, inclusief pakking
• Bij BTS Autoteile kost hij €119, inclusief pakking

Wat een grote prijsverschillen. Ik heb gekozen voor de pomp van BTS.

Om de pomp goed te kunnen demonteren moet alle koelvloeistof eraf. Ook de radiateur moet je verwijderen. Onderaan de radiateur heb ik de slang losgemaakt en zo veel mogelijk koelvloeistof opgevangen in een grote opvangbak. Ik weet niet hoe het kan maar ook na meerdere keren oefenen geeft het altijd een behoorlijke bende.

Daarna heb ik de radiateur uit de auto verwijderd. Zo kun je er makkelijk bij. De slang tussen de thermostaat en de waterpomp heb ik nog losgemaakt en toen kon ik de bouten van de waterpomp los draaien. Ook daarbij komt nog heel veel koelvloeistof naar buiten.

Soms ontstaat er een probleem in je auto omdat je iets niet goed in elkaar gezet hebt of omdat er onderdelen missen.

Dit heeft de lekkage echt niet veroorzaakt maar ik vervang de bout toch maar even voor een kortere. Ik heb nog een hele collectie met BMW bouten en moeren. Allemaal netjes geel verzinkt. Dat komt nu goed van pas.

Nu is het zaak om alles weer netjes te monteren. De pakking is eigenlijk nog het meeste gepriegel. Door een paar bouten al door de pomp te steken kun je de pakking erover doen en zo blijft hij op zijn plaats.

De slangen en de fan heb ik weer gemonteerd en daarna de radiateur weer terug geplaatst. Toen heb ik weer voldoende koelvloeistof in de vuldop van de radiateur gegoten. Uiteraard heb ik daarbij weer geknoeid…Ik heb alles opnieuw netjes schoon gemaakt want het was toch weer een aardige bende geworden. Als laatste heb ik de motor 2 minuten laten draaien terwijl ik onder de auto lag. En… hij lekt niet meer. Gelukkig! Ik kan weer verder met het afbouwen van de auto.

Bij het starten van de motor is er voor het eerst weer koelvloeistof in het koelsysteem gegoten. Na de start was direct duidelijk dat het lekt bij de waterflens links vooraan de cilinderkop. Ik heb geprobeerd om dit wat aan te draaien maar de stiftschroef pakte niet meer in de cilinderkop.

Dan blijft er maar een ding over en dat is nieuw schroefdraad plaatsen door middel van een helicoil. Het plaatsen hiervan is eenvoudig. Alleen… het gaat hier wel om een net gereviseerde motor. En je moet wel een extra groot gat boren. En de boel moet wel heel blijven. En, en, en…

Om de waterflens te kunnen verwijderen moest de voorste buis van de luchtinlaat ook verwijderd worden. En de steunbeugel van de luchtinlaat moest daar los gedraaid worden.

Om de buis van de luchtinlaat eraf te kunnen trekken moest de flens en de brandstofretourslang op de Kugelfischerpomp er ook af. Uiteraard moesten verder nog de slangen van de waterflens verwijderd worden. Het gaat dan om de 2 slangen van en naar de radiateur en de waterkoelslang naar de Kugelfischerpomp. Ondanks de opvangbakken toch een aardige lekkage van koelvloeistof.

Voor het plaatsen van een helicoil zoek je eerst wat de juiste maat is. In mijn geval een M8 x 1,25. De helicoil moet je net onder de opervlakte aanbrengen. Dit bepaalt dus hoe diep je met de grotere bijgeleverde boor moet boren. Dieper boren mag natuurlijk maar mijn angst was natuurlijk dat ik dan door mijn cilinderkop zou boren.

Het is dus zaak om goed te meten hoe diep je moet boren maar ook hoeveel schroefdraad je hebt op je stiftschroef en hoe ver die stiftschroef uit je cilinderkop moet steken om de waterflens nog te kunnen bevestigen.

Alleen voor een klein steeksleuteltje was er genoeg ruimte. Dan duurt het wel lang maar dat geeft niet. Als de boel maar heel blijft en het schroefdraad maar recht in het gat komt te zitten.

De helicoil schroef je met deze tool in het nieuw getapte schroefgat. Door het nieuwe schroefdraad past de oude stiftschroef weer perfect. Er zit nog een soort drijver bij waarmee je het draadje onderaan de helicoil eruit slaat. En dan is het tijd om de stiftschroef en de waterflens weer te bevestigen.

Na het opnieuw starten van de motor lekt de waterflens niet meer. Maar er is nog wel een lekkage uit de waterpomp. Helaas. Die kan ik dus ook nog vervangen. Maar de waterflens is in ieder geval niet meer lek.

Een motorrevisie is een flink project. Je moet eerst maar een goed revisiebedrijf zien te vinden. Bij mij was het pas bij de 2e keer raak. Via een tip op Facebook kwam ik bij Maarten van Track Motortechniek terecht. Dan is er de speurtocht naar onderdelen. En vooral lang wachten. Maar ook daar moet je aan wennen tijdens een restauratie. Nu is het zover. Hij loopt en ik heb de motor mee naar huis genomen! Klaar om in te bouwen!

In ieder geval ben ik superblij met mijn mooie nieuwe motor en met de hulp van Maarten!

Voor de kenners volgt nu de lijst van wat er allemaal gebeurd is aan de motor:

• ultrasoon reinigen
• boren/honen (torque plates)
• vlakken blok
• monteren van nokkenas lagers en freezecups
• krukas richten
• krukas slijpen
• krukas polijsten/facen
• vliegwiel balanceren
• kop afpersen en scheurdetectie
• geleiders vervangen + monteren
• zetels frezen
• zetels monteren voor loodvrij of LPG
• kleppen slijpen/reinigen/ontkolen
• vlakken cilinderkop
• monteren cilinderkop shimmen klepveren + shims
• lijnboren cilinderkop
• montage onderblok
• cilinderkop lassen
• testbank/proefdraaien

Na controle door 2 motorrevisiebedrijven is het duidelijk. De cilinders moeten gehoond worden en er moeten overmaatse zuigers in de motor gemonteerd worden. Jammer want dat is best een dure operatie. Maar… daarna kan ik echt weer vele tienduizenden kilometers met mijn BMW rijden. Het eerste motorrevisiebedrijf kon de zuigers niet vinden. KS/Mahle levert ze niet meer volgens dit bedrijf. Ik moest ze erop wijzen dat ze nog gewoon te koop zijn bij BMW. Tja… Ik ben nu niet voor niets naar een nieuw motorrevisiebedrijf gegaan.

De zuigers die je nodig hebt voor een BMW 02 zijn afhankelijk voor welke kop je op de 2 liter motor hebt zitten. Op mijn BMW 2002tii hoort een kop van het type E12. De tii heeft ook weer specifieke zuigers. De zuigers die ik nodig heb noemen Amerikanen zo mooi ‘pianotop’ omdat ze lijken op het bovenaanzicht van een dichtgeklapte vleugelpiano. Het BMW artikel nummer voor deze zuigers is 11251261881.

Ze zijn via 2 leveranciers leverbaar. Via Walloth & Nesch of direct via BMW classic. Ze kosten €164 euro per stuk. Omdat je er 4 nodig hebt is dit dus €656. Niet misselijk. De zuigerveren worden hier gewoon bij geleverd. Ik heb ze besteld via Walloth & Nesch omdat dit bedrijf wel een webshop heeft die te gebruiken is. De webshop van BMW classic lijkt 10 jaar oud en is echt onbruikbaar.

Via Walloth & Nesch krijg je de zuigers gewoon in een BMW doosje. Ze zijn van het merk Mahle. Komende week ga ik het pakketje naar het motorrevisiebedrijf brengen. Zij maken dan de kop van mijn motor weer perfect en ook het onderblok zetten ze in elkaar.

De waterpomp voor de BMW 2002tii is anders dan de waterpomp voor een standaard BMW 02. Voor op de motor van een tii loopt de buis waar de koelvloeistof door gepompt wordt in een hoek van 90 graden. De buizen van de waterpomp van de normale 02 lopen in een rechte lijn. In Italië is ooit de waterpomp vervangen van mijn normale 02 motor. We moesten 4 dagen wachten op de pomp van BMW uit München. Dat gaat me niet nog een keer gebeuren. Daarom heb ik een reservepomp gekocht.

De pomp is op dit moment niet meer leverbaar bij BMW. Daarom ben ik extra blij dat ik nog een originele pomp kon vinden. Aan de pomp zit nog een label dat het om een origineel vervangingsonderdeel gaat. Toch een leuk detail.

Aan de binnenkant van de pomp staat een datumstempel: 79 met 12 stippen eromheen. De pomp is dus gemaakt in december 1979. Inderdaad een vervangingsonderdeel want de 02 werd toen niet meer gemaakt. Deze pomp gaat in de tas met reserveonderdelen voor de lange reizen die ik met mijn BMW hoop te maken. Een mooie motivatie om deze mega klus af te maken.

Helaas, ik heb de verkeerde pomp gekocht

Op deze foto van Jeffrey Kok is te zien dat ik niet de goede pomp gekocht heb. De pomp die ik kocht is voor de eerste BMW 5 serie, in BMW jargon: de E12. Deze auto heeft ook een M10 motor en dezelfde injectie als de BMW 2002tii. De flens voorop is alleen anders en als ik dit zou gebruiken dan heb ik ook een andere aandrijfriem nodig. De pomp is ook hoger en daarmee kom je met de vin in de problemen. Hij zal dan aanlopen tegen de radiator. Bij een BMW 5 serie speelt dit niet omdat het motorcompartiment groter is. Kortom: deze pomp past gewoon niet (goed) in een BMW 2002tii.

Wanneer je de 2 pompen niet naast elkaar hebt kun je de correcte pomp herkennen aan de nummers aan de binnenkant van de pomp:

• 520i heeft een waterpomp met aan de binnenkant het nummer 1258934
• 2002tii heeft een waterpomp met aan de binnenkant het nummer 1252339

Heb jij een BMW 520i met een M10 motor dus, dan heb ik een gloednieuwe waterpomp voor je in de aanbieding. Neem zeker even contact op.